Koślawość kolan to schorzenie, które dotyka coraz większą liczbę osób, szczególnie wśród osób dorosłych, ale także wśród dzieci. Charakteryzuje się ono nieprawidłowym ustawieniem nóg, które tworzą tzw. „O-kształt”, a kolana są skierowane na zewnątrz, co może prowadzić do problemów z równowagą, chodem, a także do różnych dolegliwości bólowych. Jednym z najczęściej stosowanych sposobów leczenia koślawości kolan jest zastosowanie wkładek ortopedycznych, które pomagają w korekcji tego defektu oraz łagodzą dolegliwości związane z nierównym obciążeniem stawów. W artykule tym przyjrzymy się bliżej roli, jaką pełnią wkładki ortopedyczne w leczeniu koślawości kolan, ich rodzajom oraz korzyściom, jakie przynoszą ich stosowanie.
Co to jest koślawość kolan?
Koślawość kolan to deformacja w obrębie stawu kolanowego, w wyniku której nogi ustawiają się w taki sposób, że kolana znajdują się w pozycji zewnętrznej w stosunku do osi ciała. Może to prowadzić do nierównomiernego obciążenia stawu, co z kolei wywołuje dolegliwości bólowe oraz problemy z prawidłową biomechaniką chodu. Koślawość kolan może mieć charakter wrodzony, ale również rozwijać się w wyniku urazów, nadwagi, czy długotrwałego przeciążenia nóg.
Przyczyny koślawości kolan
Koślawość kolan może wynikać z różnych przyczyn. Warto wyróżnić:
- Czynniki genetyczne – niektóre osoby mogą mieć skłonność do rozwoju tego typu deformacji ze względu na predyspozycje genetyczne.
- Urazy – urazy stawu kolanowego mogą prowadzić do nieprawidłowego ustawienia kości, co skutkuje koślawością.
- Zła postawa ciała – niewłaściwa postawa i sposób chodzenia mogą przyczyniać się do powstawania koślawości.
- Nadmierna masa ciała – nadwaga powoduje dodatkowe obciążenie stawów, co może prowadzić do nieprawidłowego rozkładu sił w stawie kolanowym.
- Zaburzenia mięśniowe – osłabienie mięśni, zwłaszcza mięśni stabilizujących kolano, może wpłynąć na nieprawidłowe ustawienie kończyn dolnych.
Jak wkładki ortopedyczne pomagają w leczeniu koślawości kolan?
Wkładki ortopedyczne są jednym z najczęściej stosowanych rozwiązań w leczeniu koślawości kolan. Działają one poprzez korekcję ustawienia stóp oraz zmniejszenie nierównomiernego obciążenia stawów. Ich głównym celem jest przywrócenie prawidłowej biomechaniki chodu oraz zapobieganie dalszym uszkodzeniom stawu kolanowego. Działają one na zasadzie amortyzacji oraz zmiany kąta ustawienia stopy, co wpływa na zmianę ustawienia całej kończyny.
Rodzaje wkładek ortopedycznych
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów wkładek ortopedycznych, które różnią się między sobą zarówno materiałem, z którego zostały wykonane, jak i konstrukcją. W zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta, lekarz może zalecić odpowiedni typ wkładek, który będzie skutecznie wspierał leczenie koślawości kolan.
Wkładki amortyzujące
Wkładki amortyzujące pomagają zmniejszyć wstrząsy, które powstają podczas chodzenia lub biegania. Ich głównym zadaniem jest poprawienie komfortu chodzenia oraz zmniejszenie obciążenia stawu kolanowego, co jest szczególnie istotne w przypadku koślawości kolan.
Wkładki korekcyjne
Wkładki korekcyjne są zaprojektowane w taki sposób, aby poprawiać ustawienie stopy i zmieniać kąt, pod jakim działa siła podczas chodzenia. Takie wkładki pomagają wyrównać nieprawidłowości w biomechanice chodu, co przekłada się na zmniejszenie nacisku na staw kolanowy.
Wkładki zewnętrzne
Innym typem wkładek ortopedycznych są wkładki zewnętrzne, które zakłada się na zewnątrz buta. Wkładki te mają na celu poprawienie ustawienia całej kończyny dolnej, poprzez korektę pozycji stopy w bucie. Są one szczególnie przydatne w przypadkach, gdy standardowe wkładki wewnętrzne nie przynoszą oczekiwanych efektów.
Korzyści wynikające ze stosowania wkładek ortopedycznych
Wkładki ortopedyczne mają wiele korzyści, które mogą znacząco poprawić komfort życia osób z koślawością kolan. Do najważniejszych zalet należy zaliczyć:
- Poprawa biomechaniki chodu – wkładki ortopedyczne pomagają w korygowaniu nieprawidłowego ustawienia stóp i nóg, co skutkuje poprawą równowagi oraz komfortu chodu.
- Zmniejszenie bólu – poprzez zmniejszenie nacisku na staw kolanowy oraz wyrównanie obciążenia stawów, wkładki pomagają w łagodzeniu bólu związanego z koślawością kolan.
- Amortyzacja wstrząsów – wkładki amortyzujące pomagają w redukcji wstrząsów, które mogą prowadzić do uszkodzenia stawu kolanowego.
- Prewencja dalszych uszkodzeń – dzięki poprawie biomechaniki i rozkładu obciążenia, wkładki ortopedyczne zmniejszają ryzyko dalszego pogłębiania się deformacji oraz innych uszkodzeń stawu.
- Zwiększenie komfortu codziennego funkcjonowania – dzięki poprawie ustawienia nóg oraz zmniejszeniu bólu, osoby stosujące wkładki ortopedyczne mogą cieszyć się większym komfortem podczas codziennych aktywności.
Jak dobrać odpowiednie wkładki ortopedyczne?
Dobór odpowiednich wkładek ortopedycznych powinien być dokonany przez specjalistę, najlepiej lekarza ortopedę lub fizjoterapeutę, który na podstawie dokładnej diagnozy oraz analizy chodu pacjenta dobierze odpowiednie wkładki. Należy pamiętać, że każda stopa jest inna, a potrzeby osoby z koślawością kolan są wyjątkowe, dlatego warto skorzystać z indywidualnych konsultacji, aby wybrać najskuteczniejsze rozwiązanie.
Wizyta u specjalisty
Podczas wizyty u specjalisty, lekarz dokona oceny stanu zdrowia stawów kolanowych oraz przeprowadzi analizę chodu pacjenta. Na podstawie tych informacji, dobierze odpowiednią terapię, która może obejmować noszenie wkładek ortopedycznych. Często lekarz zleca wykonanie specjalistycznych badań diagnostycznych, takich jak badanie rentgenowskie, aby ocenić stopień zaawansowania koślawości kolan.
Wybór materiału i konstrukcji wkładek
W zależności od indywidualnych potrzeb, lekarz może zalecić wkładki wykonane z różnych materiałów, takich jak żel, pianka, czy materiały termoplastyczne. Każdy z tych materiałów ma swoje właściwości, które mogą być korzystne w przypadku koślawości kolan.
Wkładki ortopedyczne stanowią skuteczne narzędzie w leczeniu koślawości kolan. Dzięki odpowiednio dobranym wkładkom możliwe jest poprawienie biomechaniki chodu, zmniejszenie bólu oraz zapobieganie dalszym uszkodzeniom stawu kolanowego. Dobór odpowiednich wkładek powinien być przeprowadzony przez specjalistę, który uwzględni indywidualne potrzeby pacjenta. Regularne noszenie wkładek ortopedycznych może przynieść znaczną poprawę jakości życia osób z koślawością kolan i wpłynąć na ich codzienne funkcjonowanie.
O autorze
Maciej Piechota jest absolwentem warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego im. Józefa Piłsudskiego. Poza stałą opieką nad reprezentacją Polski w pięcioboju nowoczesnym zajmuje się pomocą fizjoterapeutyczną wielu drużynom sportowym w Warszawie. Był również głównym fizjoterapeutą polskiej reprezentacji w koszykówce.
